Η ρητορική της απανθρωπιάς ως στρατηγημα

Δεν είναι μόνο η φτώχεια. Οι ενδεείς αυτού του κόσμου έχουν να αντιμετωπίσουν ένα σωρο απειλές (φωτιές, πλημμύρες, ασθένειες) στις οποίες ο δημόσιος λόγος τους εκπαιδεύει να συνηθίσουν ότι είναι εντελώς απροστάτευτοι. Μπροστά σε φαινόμενα που περιγράφονται πάντοτε ως μοναδικής έντασης, με τη γελοιογραφική συνδρομή πρόθυμων επιστημόνων, η καταστροφή εμφανίζεται ως ενσάρκωση της μοίρας, κι εμείς ως αυτοί που μόνιμα πολιτικολογούν, ακόμα και για τη βροχή. Αναρωτιέμαι από πού προκύπτει τόση δημόσια αδιαφορία για τον πόνο των άλλων. Την αδιαφορία την καταλαβαίνω. Αλλά η επίδειξη της αδιαφορίας πώς εξηγείται; Η δημόσια σκληρότητα και η επιδεικτική αναλγησία; 

Μετά το βιβλίο της Κλάιν για την καπιταλιστική χαρά της καταστροφής, κανείς δεν μπορεί να εκπλήσσεται όταν ένα τσουνάμι είναι ευκαιρία για να μοσχοπουλήσεις γεννήτριες στη μαύρη αγορά... Αυτό είναι λίγο πολύ η “πραγματικότητα”: καταστροφές, δημόσιος λόγος αποχαλινωμένης σκληρότητας και πρακτική αδιαφορία για τα πάντα. Οι φίλοι της κυβέρνησης από τον τομέα των υποδομών είναι στην πρώτη γραμμή. Δεν υπάρχει διαχειριστική επάρκεια στο παραμικρό, όλα είναι αφημένα στην τύχη τους, σπίτια, δέντρα, ζωές, υγεία, όλα. Η μόνη "ασφάλεια" που βλέπουμε εμείς είναι εκείνη του  ρατσισμου των συνόρων, των καμερών και των ολοένα και περισσότερων αστυνομικών. Κοιτάμε γύρω μας τις εικόνες συντέλειας του κόσμου, με ανυπολόγιστες καταστροφές και τώρα και θύματα, και μας απαντούν: "έβρεξε"...

Μας μαθαίνουν ότι το κράτος δεν θα είναι ποτέ εκεί όταν χρειαζόμαστε βοήθεια. Δεν θα είναι εκεί αν καιγόμαστε, αν πνιγόμαστε, αν αρρωσταίνουμε, θα είναι εκεί μόνο ως φόβητρο και ως πηγή της διαφθοράς. Όπως το έλεγε ο Τσουκαλάς, στον νεοφιλελευθερισμό όλο το δημόσιο συρρικνώνεται, με εξαίρεση την καταστολή. Εσάς το χωράει ο νους σας ότι αυτή τη στιγμή το κράτος στήνει τις μπίζνες της ανάπλασης; Ότι την ώρα που δεν έχουμε μετρήσει ακόμα τις σορούς, κάποιοι γεμίζουν τις τσέπες τους; Και μας εγκαλούν ότι ζούμε στον κόσμο μας, λες και ο κανονικός κόσμος είναι η πασαρέλα των επικοινωνιακών μηχανισμών της ολιγαρχίας! Μας καλούν να ξεχάσουμε ότι αυτό που είμαστε είναι κανονικός κόσμος ανθρώπων που νοιάζονται, και όχι μια παράλογη περιθωριακή φούσκα.

Πιστεύω ότι ο δημόσιος λόγος, ως μηχανή προπαγάνδας ενός απάνθρωπου συστήματος, έχει ακριβώς αυτόν τον στόχο: να μας κάνει να ξεχνάμε ότι αυτό ΔΕΝ είναι ο κόσμος, δεν είναι η κοινωνία, είναι μόνο η χειρότερη όψη της κοινωνίας. Χρειάζεται να αντιληφθούμε τη ρητορική της απανθρωπιάς ως στρατήγημα. Χρειάζεται να αντιληφθούμε επίσης οτι αυτό που έχουμε δεν είναι μια μικρή συγκέντρωση ιδιόρρυθμων αλλα ένας κόσμος όπου άνθρωποι νοιάζονται και δρουν για το καλό του διπλανού τους. Και ότι ο κόσμος μας είναι πραγματικός, και θα τον χρειαστούμε περισσότερο απ’ όσο είχαμε ποτέ φανταστεί.  

Κωνσταντίνος Πουλης, περιοδικό ΖΗΝ, τεύχος 75, Κυριακή, 10 Σεπτεμβρίου 2023 at https://thepressproject.gr/i-allilengyi-ton-aprostatefton/ [https://m.facebook.com/story]

Image

ΥΓ. Το πρόβλημα δεν είναι τόσο οι κατά περίπτωση συγκεκριμένοι εκφραστές της απανθρωπιάς, όσο το πολιτικό και μιντιακό συστημα που την δικαιολογεί, την κανονικοποιεί, την φυσιολογικοποιεί και την εξωραϊζει. -Αντώνης Ανδρουλιδακης