Ηλεκτρονικό Σημειωματάριο: Αλωπεκίς: ο προϊστορικός σκύλος των Πελασγών (βίντεο)

Αλωπεκίς: ο προϊστορικός σκύλος των Πελασγών

(Αlopekis: prehistoric Hellenic Dog Land race)

Alopekis: Meet the little Fox - Dog

https://youtu.be/t1Qtrftcn78?si=JvEdwnial3GBaiDt

Η Αλωπεκίς είναι μια αρχαία ελληνική φυλή σκύλου. Η ονομασία της σημαίνει "μικρή αλεπού" ή "αλεποειδής". Αναφέρεται σε κείμενα αρχαίων Ελλήνων κλασσικών συγγραφέων (Αριστοτέλης, Ξενοφών, Αριστοφάνης κλπ) και απεικονίζεται σε πολλά αρχαιολογικά ευρήματα από τη νεολιθική εποχή. Οι αρχαίοι συγγραφείς πίστευαν ότι οι σκύλοι με την συγκεκριμένη εμφάνιση ήταν υβρίδια μεταξύ σκύλων και αλεπούδων, εξ ού και ένα άλλο όνομα που τους αποδόθηκε στην αρχαιότητα ήταν "κυναλώπηξ", δηλαδή σκύλος αλεπού. Λαϊκές παραδοσιακές τοπικές ονομασίες που συναντώνται στα νεότερα χρόνια είναι Αλεπουδίτσα, Αλεπουδόσκυλο, Βενετάκι (Κρήτη), Ζαχαρόσκυλο (Σκιάθος), Μωρόπα (Ποντιακή ονομασία που σημαίνει μωράκι), Μπόμπης (πιθανόν από το μπόμπιρας), Μπουμπούδι (Σέρρες) και Τσουπάκι (κοριτσάκι στην Αχαϊα και Ηλεία). Τα σκυλιά που εκπροσωπούν την φυλή δεν είναι αναγνωρίσιμα από πολλούς. Σε αντίθεση με το κοκόνι, η Αλωπεκίς δεν έχει αναγνωριστεί ως ελληνική φυλή ούτε από τον Κυνολογικό Όμιλο Ελλάδος (ΚΟΕ). Προς το παρόν, οι προσπάθειες υπεύθυνης υιοθεσίας και αναπαραγωγής γίνονται από άτομα που επιθυμούν να συνεισφέρουν στην διάσωση της φυλής, και δεν έχουν εμπορικό χαρακτήρα.

Αυτή η χαρισματική, πολυτάλαντη και αξιοθαύμαστη γηγενής φυλή με την αρχαιότατη ιστορία, αποτελεί ζωντανό κυνολογικό μνημείο εξέλιξης των ευρωπαϊκών φυλών και πολύτιμη πολιτιστική κληρονομιά. Στη σύγχρονη εποχή όμως, η έλλειψη, μέχρι σχετικά πρόσφατα, Κυνολογικού οργανισμού καταγραφής των αυτόχθονων φυλών της Ελλάδας, η αδιαφορία των θεσμών, η αστυφιλία, η αθρόα εισαγωγή ξένων μικρόσωμων φυλών και η επακόλουθη μιγαδοποίηση των εντόπιων, αλλά και η μετατόπιση των προτιμήσεων του κοινού σε ξένες φυλές σκύλων, τα γεωργικά δηλητήρια και ατυχήματα, οι "φόλες", η ραγδαία αύξηση των αδέσποτων και η επακόλουθη εκστρατεία στειρώσεων χωρίς διάκριση, σε συνδυασμό με τον μικρό αριθμό κουταβιών ανά γέννα και του γεγονότος ότι τα θηλυκά της φυλής αυτής έμφανίζουν οίστρο μόνο μια φορά το χρόνο, είναι μερικά από τα αίτια που απειλούν την επιβίωση των Αλωπεκίδων.

Τον Φεβρουάριο του 2013, μια ομάδα κτηνιάτρων με επικεφαλής τον Σπύρο Χλειουνάκη, με ανακοίνωση* πολύχρονης μελέτης τους, έκρουσαν τον κώδωνα του κινδύνου για τον κίνδυνο εξάλειψης που απειλεί τις τελευταίες Αλωπεκίδες που έχουν απομείνει στην ελληνική ύπαιθρο. Η Ομάδα Μελέτης & Μέριμνας για την Αλωπεκίδα (Ο.Μ.Μ.Α) και το Δίκτυο Διατήρησης Αυτόχθονων Αγροτικών Ζώων - ΑΜΑΛΘΕΙΑ** προσπαθούν να ευαισθητοποίησουν και να ενημερώσουν*** το κοινό για τη ύπαρξη των Αλωπεκίδων και για τους κινδύνους που τις απειλούν. Τα αμέσως επόμενα χρόνια θα είναι κρίσιμα για την επιβίωση αυτης της ιστορικής φυλής, που είναι σήμερα από τις σπανιότερες στον κόσμο και ίσως η αρχαιότερη που επιβιώνει στην Ευρώπη.

Στην Ομάδα της Ο.Μ.Μ.Α στο Facebook, μπορείτε να συνδράμετε στην επιβίωση της Αλωπεκίδας: https://www.facebook.com/groups/alopekis

Images 1 και 3 at http://www.amalthia.org/images/amaltheia_news/gr/10/Amaltheia_Nea_10.pdf (Τα Νέα Της Αμάλθειας, Τεύχος 10) και αναδημοσίευση κειμένου Αμάλθειας at https://dasarxeio.com/2019/04/13/66780/

Image 2 και 4 at https://www.pawfinder.gr/alopekis/ (το ίδιο κείμενο της Μαρίας Γκινάλα και στο marketnews.gr)

Κατεβάστε, τυπώστε και μοιράστε αυτό το φυλλάδιο: https://www.pawfinder.gr/wp-content/uploads/2021/02/Alopekis_Flyer_compressed.pdf

Η ενημέρωση μπορεί να βοηθήσει την Αλωπεκίδα να διαφύγει την εξαφάνιση!

Παραπομπές

*Τα αποτελέσματα της έρευνας παρουσιάστηκαν στο 4ο Πανελλήνιο Συνέδριο Τεχνολογίας Ζωικής Παραγωγής (Θεσσαλονίκη, Φεβρουάριος 2013) [https://geotee.gr/lnkFiles/20150522023040_4.pdf (σελ. 90 - 110)] από τους κτηνιάτρους Σ. Χλειουνάκη, Α. Φούντα, Λ. Βαρούδη, Ζ. Αμπά και Α. Ράγκο [tovima.gr]. Σκοπός της έρευνας ήταν η αναζήτηση, η ανεύρεση και η καταγραφή φαινοτύπων, που ανταποκρίνονται στο μορφολογικό πρότυπο, στην περιοχή του Νομού Σερρών. Καταγράφησαν 58 σκύλοι που ανταποκρίνονταν στο μορφολογικό πρότυπο της φυλής και επιδιώχθηκε η ενημέρωση και η ευαισθητοποίηση ιδιοκτητών και κυνόφιλων, σε μια προσπάθεια διατήρησης των υπαρχόντων πληθυσμών. Σύμφωνα με τον Σπύρο Χλειουνάκη, οι Ελληνικές φυλές σκύλων, μαζί με τις Ελληνικές φυλές αγροτικών ζώων, είναι μέρος του εθνικού μας πλούτου και αποτελούν πολιτιστική κληρονομιά. Ελλοχεύει ωστόσο ο κίνδυνος εξαφάνισης και των τελευταίων ατόμων της φυλής, καθώς οι φιλοζωικοί σύλλογοι, με τις μαζικές στειρώσεις, αφαιρούν πολύτιμο γενετικό υλικό από την τράπεζα της φύσης [dasarxeio.com].

**Η "Αμάλθεια" (fb) είναι ένα σωματείο που ιδρύθηκε τον Μάιο του 2006, στο Αγρίνιο, στο πλαίσιο του 2ου Συνεδρίου της Διεθνούς Οργάνωσης "SAVE FOUNDATION" (fb), ως εκπρόσωπος της οργάνωσης αυτής στην Ελλάδα. Σκοποί της είναι η καταγραφή, προστασία, διάσωση και ανάδειξη όλων των ελληνικών αυτοχθόνων φυλών κατοικιδίων ζώων, η βελτίωση των συνθηκών εκτροφής και αναπαραγωγής τους, η επανένταξη τους στις κοινωνικές δραστηριότητες των τοπικών κοινωνιών, η ενθάρρυνση, καθοδήγηση και επιμόρφωση των φίλων, μελετητών και εκτροφέων τους, η στήριξη και βελτίωση της ελληνικής βιολογικής κτηνοτροφίας, και η παρακίνηση των αρμοδίων αρχών να υποστηρίξουν την ανάδειξη και διατήρηση τους.

***Δυστυχώς για την χώρα μας, η άγνοια και η αδιαφορία δεν αφορά μόνον στην αλωπεκίδα (που οι περισσότεροι την μπερδεύουν ακόμη και σήμερα με το κοκόνι). Συζητώντας με Έλληνες φιλόζωους (νέους και παλιούς) διαπιστώνεις ότι το ενδιαφέρον για της ελληνικές φυλές σκύλων είναι σχεδόν ανύπαρκτο (όπως και η στοιχειώδης πληροφόρηση), και δεν είναι τυχαίο ότι, σε αντίθεση με άλλες χώρες, η Ελλάδα δεν έχει κάνει σχεδόν τίποτα για να διαφυλάξει τον φυσικό και πολιτιστικό θησαυρό των γηγενών φυλών των σκύλων της, με τις περισσότερες από όσες έχουν απομείνει να μετρούν πλέον μόνον μερικές δεκάδες άτομα και να είναι καταδικασμένες να εξαφανιστούν στο πέρασμα του χρόνου. Η μόνη ελληνική φυλή με διεθνή αναγνώριση από την Διεθνή Κυνολογική Ομοσπονδία (FCI) είναι ο Ελληνικός Ιχνηλάτης.

Παραθέτω εδώ μερικά ονόματα φυλών που ίσως ενδιαφέρουν τον επισκέπτη αυτής της ιστοσελίδας, με συνδέσμους που παραπέμπουν στις φωτογραφίες τους, τις οποίες βρήκα σε ένα διαφωτιστικότατο δημοσίευμα του dogpark.gr.

Ελληνικές φυλές αναγνωρισμένες μόνο στην Ελλάδα από τον Κυνολογικό Όμιλο Ελλάδος (ΚΟΕ): Ελληνικός Ποιμενικός, Κοκόνι, Κρητικός Λαγωνικός, Λευκό Ελληνικό Τσοπανόσκυλο, Μολοσσός της Ηπείρου

Ελληνικές φυλές ΜΗ αναγνωρισμένες (ενδεικτικά): Αλωπεκίς, Αλωπεκίς Δασύτριχη, Βενετάκι (Μορόπα), Μελιταίο Κυνίδιο, Βαλκανικό Τερριέ, Ελληνικός Γρύφoς (Greek Griffon), Μουστακάτο, Ελληνικός Ποιμενικός Βοοειδών, Ελληνικός Μολοσσός / Ομάδα στο Facebook: Ελληνικοί Αυτόχθονες Σκύλοι / Hellenic Dog Landraces: https://www.facebook.com/groups/2942211126002295