10 ερωτήσεις και απαντήσεις για την τοξοπλάσμωση
ΜΕΡΟΣ Ι - ΕΙΣΑΓΩΓΗ
Το τοξοπλασμα (Toxoplasma gondii) ΔΕΝ είναι βακτήριο η ιος. Είναι ένα πρωτόζωο, ένα ΠΑΡΑΣΙΤΟ, η εξάπλωση του οποίου ακολουθεί έναν συγκεκριμένο ΒΙΟΛΟΓΙΚΟ ΚΥΚΛΟ, κατά τον οποίο αλλαζει μορφή, περνώντας από διαφορετικα στάδια [βραδυζωιδιο (μέσα στους ιστούς) -> ταχυζωιδιο (στην κυκλοφορια του αίματος) -> ανώριμη κύστη (στο έντερο της γάτας) -> ώριμη η σπορογονος κύστη (στο περιβάλλον) -> ταχυζωιδιο (στην κυκλοφορία του αίματος μετά από κατάποση) -> και πάλι βραδυζωιδιο (στους ιστους)] και για την ολοκλήρωση του οποίου απαιτούνται δύο ξενιστές (μια γάτα και ένα άλλο ζώο η πτηνό), καθώς επίσης χρόνος και κατάλληλο περιβάλλον. Ακριβώς στην έλλειψη κατανόησης αυτού του βιολογικού κύκλου, βρίσκονται όλη η παραπληροφορηση, και ΕΔΩ ακριβώς οφείλονται όλες οι παρανοήσεις και παρεξηγήσεις για τον ρόλο της γάτας.
Τις παρεξηγήσεις ως προς τον ρόλο της γάτας στην μετάδοση του τοξοπλασματος έρχεται να διαλύσει στην ιστοσελίδα* του και σε απλουστευμένη ανάρτηση του στο Facebook, ο π. καθηγητής Παρασιτολογίας της Κτηνιατρικής Σχολής του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, Στέλιος Χαραλαμπιδης. Αξίζει να δειτε την ανάρτηση του (την οποία επιμελήθηκα και αναδημοσιεύω), καθώς επίσης και την διαδικτυακή συζήτηση που την συνοδεύει, εδώ.
ΜΕΡΟΣ ΙΙ - ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΚΑΙ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ
1η ερώτηση: Πώς μολύνεται συχνότερα ο άνθρωπος με τοξόπλασμα;
Ο άνθρωπος μπορεί να μολυνθεί ΜΟΝΟ με δύο τρόπους:
- α) Όταν τρώει ωμό ή μισοψημένο κρέας (κάτω από 66ºC) από μηρυκαστικά, χοίρο και άλλα ζωα.
- β) Όταν τρώει φρούτα και λαχανικά, που "πλύθηκαν" μόνο με νερό.
2η ερώτηση: Πώς μολύνεται συχνότερα με τοξόπλασμα η γάτα;
- Όταν τρώει ποντίκια, σαύρες και άλλα μικρά θηράματα
- Όταν τρώει ΩΜΟ κρέας από μηρυκαστικά, χοίρο και άλλα ζωα
3η ερώτηση: Γιατί υπάρχουν κάποιοι που νομίζουν ότι η γάτα μολύνει τον άνθρωπο;
Η γάτα ενοχοποιείται ΑΔΙΚΩΣ, επειδη ΜΕΣΑ ΣΤΟ ΔΙΚΟ ΤΗΣ ΕΝΤΕΡΟ φιλοξενείται και αναπτυσσεται το παρασιτο. Το τοξόπλασμα, πολλαπλασιάζεται μόνο μέσα στο έντερο της γάτας, και με τα δικά της κόπρανα σκορπίζεται στο εξωτερικό ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ. Αυτό όμως συμβαίνει μόνο 2 εως το πολύ 20 ημέρες σε ολόκληρη την ζωή της!
Παράλληλα, το παράσιτο, μπαίνει και πολλαπλασιάζετα
Επομένως, η γάτα είναι απολύτως απαραίτητη για να ολοκληρωθεί ο βιολογικός κύκλος του τοξοπλασματος, όμως η γάτα ΔΕΝ ΜΠΟΡΕΙ ΝΑ ΜΟΛΥΝΕΙ ΑΜΕΣΑ τον άνθρωπο! Γι αυτό και, σε μέρη όπου οι γάτες δεν βρίσκονται σε στενή επαφή με τους ανθρώπους η και απουσιάζουν, το ποσοστό μόλυνσης με τοξοπλασμα παραμένει υψηλό (από τα τρόφιμα).
4η ερώτηση: Τότε γιατί λένε κάποιοι, "με κόλλησε τοξόπλασμα η γάτα";
Πολύ απλά, επειδή ΔΕΝ ΞΕΡΟΥΝ! Για να "κολλήσει", ο άνθρωπος τοξόπλασμα από την γάτα, ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΦΑΕΙ ΚΡΕΑΣ ΓΑΤΑΣ ΩΜΟ ή ΜΙΣΟΨΗΜΕΝΟ! Άλλος ΑΜΕΣΟΣ τρόπος δεν υπάρχει!
5η ερώτηση: Και γιατί όλοι λένε στην ΕΓΚΥΟ "διώξε, αμέσως, τη γάτα από το σπίτι;
Τι να πω, δεν ξέρω! Ίσως φοβούνται μήπως η έγκυος θελήσει να φάει τη γάτα ΩΜΗ; Τι να πω… Είναι μια τρελλή άποψη, που οδηγεί την γάτα στην εγκατάλειψη και την έγκυο στην αλλοφροσύνη!
Θυμάμαι, κάποτε που, αφού εξήγησα με λεπτομέρειες όλα όσα έπρεπε να ξέρει για το τοξόπλασμα, είπα στην έγκυο που είχαν στείλει στο γραφείο μου: "Μπορείτε να κοιμάστε μαζί με τη γατούλα σας, αν θέλετε, και εννοώ στο ίδιο κρεββάτι, όπως κάνατε και πριν μείνετε έγκυος"... κι εκείνη, αντί να χαρεί, όπως περίμενα, άρχισε να κλαίει με λυγμούς και να λέει:
"Δεν μπορώ, πια… Με ανάγκασαν να εγκαταλείψω τη γατούλα μου… μόνη της… Και, από τότε, έχω εφιάλτες και δεν μπορώ να κοιμηθώ… Η καημένη η γατούλα μου, που τη μεγάλωσα από μωρό και ήξερα ότι μόνη της, εκεί στην ερημιά, δεν θα ζούσε ούτε μια μέρα... Ήξερα ότι θα πέθαινε... και ότι δεν θα μπορούσε να κοιμηθεί από τον φόβο... Η καημένη η γατούλα μου που μόνο στην αγκαλιά μου κοιμόταν... κι εγώ... ΤΗΝ ΕΓΚΑΤΕΛΕΙΨΑ... Πήγα, πολλές φορές, εκεί, μόνη μου... κρυφά... τα βράδια... Την έψαξα, παντού… και δεν τη βρήκα. Μετάνοιωσα... ειλικρινά μετάνοιωσα που έμεινα έγκυος! Νιώθω ένα μίσος για το έμβρυο αυτό… Ξέρω, δεν φταίει, αλλά εγώ έτσι νιώθω…"
6η ερώτηση: Πώς η έγκυος, μπορεί να αποφύγει τη μόλυνση του εμβρύου, με τοξόπλασμα;
Όταν η έγκυος είναι ήδη μολυσμένη με τοξόπλασμα από παλιά (τουλάχιστον 8 μήνες πριν μείνει έγκυος), τότε έχει ανοσία "τύπου προάσπισης") και το έμβρυο είναι προστατευμένο κατά τις νέες μολύνσεις. Όταν, όμως, η έγκυος ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ ΜΟΛΥΣΜΕΝΗ, τότε δεν πρέπει να μολυνθεί, και γι αυτό:
- α) ΔΕΝ "δοκιμάζει" ωμό κιμά
- β) ΔΕΝ τρώει μισοψημενο κρέας
- γ) Πλενει με άφθονη σαπουναδα (με υγρό πιάτων, χωρίς τρίψιμο) και ξεπλένει πολύ καλά όλα τα φρούτα και τα λαχανικά που τρώγονται ωμά (φράουλες, μήλα, σταφύλια, τομάτες, μαρούλι κλπ)
- δ) Μόλις κόψει το οποιοδήποτε ωμό κρέας, σαπουνιζει αμέσως το μαχαίρι, τον πάγκο και τα χέρια της
- ε) Πλενει πάντοτε τα χέρια της πριν από το φαγητό
- στ) Φοράει γαντια όταν καθαρίζει το δοχείο της γάτας, και το καθαρίζει ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΑ ή το πολύ, ΚΑΘΕ 2 ΗΜΕΡΕΣ
- ζ) Φοραει πάντοτε γάντια όταν ασχολείται με χώματα στον κήπο, στις γλάστρες κλπ.
7η ερώτηση: Έχει "νόημα" να εξετάζουμε, αν η γάτα μας, είναι μολυσμένη με τοξόπλασμα;
ΟΧΙ! Μια τέτοιου είδους εξεταση δεν έχει πρακτική αξία, δεδομένου ότι:
- α) η γάτα αποκτά ταχύτατα ανοσία, και έτσι δεν μολύνει το περιβάλλον με τοξόπλασμα. (Αν μια γάτα, μετά από ορολογική εξέταση, βρεθεί θετική, αυτό σημαίνει ότι κάποια στιγμή στην ζωή της μολύνθηκε, και τώρα δεν φιλοξενεί πλέον το παράσιτο στο έντερο αλλά σε κάποιους ιστούς του σώματος της, από όπου όμως δεν μπορεί πλέον να το μεταδώσει, εκτός αν οι ιστοί αυτοί φαγωθούν. Σε περίπτωση επαναμόλυνσης, η ήδη υπάρχουσα ανοσία δεν επιτρέπει στο παράσιτο να επανεγκατασταθεί στο έντερο της γάτας).
- β) στην Ελλάδα, δεν τρώμε γάτες, ούτε ωμές ούτε καλοψημένες! (Τρώμε όμως άλλα ζώα από τα οποία και μολυνόμαστε).
8η ερώτηση: Τι θα έπρεπε να γνωρίζει, ένα ΕΝΗΜΕΡΩΜΕΝΟ άτομο, για το τοξόπλασμα;
- α) Θα έπρεπε να γνωρίζει ότι, στην χώρα μας, μολυσμένα με τοξόπλασμα είναι σχεδόν ένα στα δύο (~50%) βοοειδή, ένα στα τέσσερα (~25%) αιγοπρόβατα, και ότι ο άνθρωπος μολύνεται, όταν τρώει ΜΙΣΟΨΗΜΕΝΗ μπριζόλα, ΩΜΟ κιμά, ΩΜΟ "χωριάτικο" λουκάνικο και άλλα παρεμφερή κρεατοσκευασματα, η/ και ΑΠΛΥΤΑ ή ΑΤΕΛΩΣ ΠΛΥΜΕΝΑ, ΩΜΑ λαχανικά και φρούτα.
- β) ΘΑ ΕΠΡΕΠΕ ΝΑ ΓΝΩΡΙΖΕΙ ΟΤΙ Η ΓΑΤΑ ΔΕΝ ΜΠΟΡΕΙ ΝΑ ΜΟΛΥΝΕΙ ΑΜΕΣΑ ΤΟΝ ΑΝΘΡΩΠΟ, ΜΕ ΤΟΞΟΠΛΑΣΜΑ! Αν νομίζει ότι φταίει η γάτα, τότε αποπροσανατολίζ
εται, δεν λαμβάνει τα ΣΩΣΤΑ ΜΕΤΡΑ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ, εκτίθεται και κινδυνεύει να προσβληθεί από το τοξόπλασμα με άλλους τρόπους (κρέας, φρούτα και λαχανικά, χώματα και κηπουρική).
- γ) Θα έπρεπε να γνωρίζει επίσης ότι μόνο μια (1) στις διακόσιες (200) αδέσποτες γάτες ενδέχεται (κατά την δεδομένη χρονική στιγμή του ελέγχου) να βγάζει με τα κόπρανα (και όχι με τις τρίχες της) στο περιβάλλον το ΑΝΩΡΙΜΟ τοξόπλασμα. Αυτό ΠΡΕΠΕΙ ΠΡΩΤΑ ΝΑ ΜΕΙΝΕΙ ΣΤΟ ΧΩΜΑ, ΓΙΑ ΝΑ ΩΡΙΜΑΣΕΙ (2-4 ΗΜΕΡΕΣ) ΚΑΙ ΜΟΝΟ ΤΟΤΕ ΜΠΟΡΕΙ ΝΑ ΜΟΛΥΝΕΙ ΤΟΝ ΑΝΘΡΩΠΟ - ΑΝ, ΔΗΛΑΔΗ ΑΥΤΟΣ ΚΑΤΑΠΙΕΙ ΤΟ ΩΡΙΜΟ ΠΑΡΑΣΙΤΟ ΑΠΟ ΤΟ ΧΩΜΑ.
- δ) Τέλος, ένα ενημερωμένο άτομο (και ο οφθαλμίατρος του) θα έπρεπε να ΕΛΕΓΧΕΙ ΤΟΝ ΒΥΘΟ ΤΟΥ ΟΦΘΑΛΜΟΥ του (βυθοσκόπηση), μήπως υπάρχουν στον αμφιβληστροειδή
χιτώνα αλλοιώσεις από τοξόπλασμα και, αν χρειαστεί, να κάνει αντιτοξοπλασμικ ή αγωγή.
Σε περίπτωση που στον αμφιβληστροειδή
9η ερώτηση: Γιατί διαβάζουμε κάθε τόσο στον έντυπο και ηλεκτρονικό τύπο ένα σωρό άρθρα που ενοχοποιουν την γάτα;
Γιατί, απλούστατα, εκεί έξω, υπάρχουν ένα σωρό ΑΘΛΙΑ ΔΗΜΟΣΙΕΥΜΑΤΑ, όπως και πάρα πολύ ΚΑΚΟΙ ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΙ!
10η και τελευταία ερώτηση: Και γιατί υπάρχουν ακόμα κάποιοι γυναικολόγοι που συμβουλεύουν τις έγκυες να διώξουν την γάτα;
Γιατί, απλουστατα, αυτοί οι γυναικολόγοι έχουν πλήρη ΑΓΝΟΙΑ του βιολογικού κύκλου του τοξοπλασματος (η δεν τον έχουν κατανοήσει επαρκώς η δεν έχουν σωστή κρίση) και γιατί, εκεί έξω, υπάρχουν αρκετοί κακοί γυναικολόγοι, όπως γενικότερα υπάρχουν και αρκετοί κακοί γιατροί!
Στα όλα τα παραπάνω, εγώ θα πρόσθετα ότι το πρώτο μέτρο προστασίας που θα έπρεπε να λάβει μια έγκυος (όπως και κάθε άλλο άτομο υψηλής ευπάθειας λόγω ανοσοκαταστολής κλπ) είναι να σταματήσει να τρώει οτιδηποτε ώμο από ΕΣΤΙΑΤΟΡΙΑ! Η μόλυνση με τοξόπλασμα γίνεται από την στοματική οδό και η νόσος είναι κατά κανόνα τροφογενής. Αυτά δε που κατά καιρούς γράφονται για μετάδοση από δαγκώματα και γρατσουνιές είναι απλώς ΜΠΟΥΡΔΕΣ!
Γάτες και άνθρωποι (μεταξύ των οποίων και μερικοί ασθενείς) θα ήταν ευγνώμονες προς τους φίλτατους "ανθρωπογιατρους" όλων των ειδικοτήτων, αν έμπαιναν στον κόπο να μελετήσουν και να κατανοήσουν τον βιολογικό κύκλο μερικων βασικών παρασιτικών ζωονόσων, ούτως ώστε να μην αποπροσανατολιζουν τους ασθενείς τους και το κοινό.
Θα ήταν επίσης ευγνώμονες προς τους φίλτατους δημοσιογράφους, αν σταματούσαν να επιλέγουν και να ΚΑΚΟμεταφραζουν οποιοδήποτε άρθρο τους φανεί "πιασαρικο" και ελκυστικό, δεδομένου ότι, τόσο η επιλογή όσο και η μετάφραση και απόδοση σε απλουστευμένη μορφή εξειδικευμενων επιστημονικών δημοσιεύσεων, δεν μπορεί να γίνει σωστά χωρίς επιστημονική επιμέλεια.
*Διαβάστε περισσότερα εδώ: Στέλιος Χαραλαμπίδης -> Παρασιτικά Νοσήματα -> ΤΟΞΟΠΛΑΣΜΩΣΗ at https://users.auth.gr/harala/A2 01 1.Toxoplasmosis.html
Επιλεκτικες αναφορες:
- Toxoplasmosis Prevention by Michael Greger, MD, at https://nutritionfacts.org/blog/toxoplasmosis-prevention/ -- video at https://youtu.be/71E7liHAJ2M?si=Ex-vdiiRex1NDSVI
- Τοξόπλασμα: Όλα όσα πρέπει να γνωρίζετε [από Δέσποινα Μαρσέλου Διαιτολόγο – Διατροφολόγο εξειδικευμένη στην κλινική διατροφή και στα αυτοάνοσα νοσήματα] at https://www.getactive.gr/toxoplasma-osa-prepei-na-gnwrizete/
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου