Σάββατο 22 Μαρτίου 2025

Η Γαλλία παρεμβαίνει για να υποστηρίξει το πρωτοποριακό καταφύγιο δελφινιών της Ελλάδας


Σε άρθρο  που δημοσιεύτηκε την περασμένη Δευτέρα (17/03/2025) στο Greek Reporter, με τίτλο "France Steps in to Boost Greece’s Innovative Dolphin Sanctuary", γίνεται λόγος για τις εξελίξεις που αφορούν στο υπό δημιουργία Καταφύγιο Θαλάσσιας Ζωής Αιγαίου από το Ινστιτούτο Θαλάσσιας Προστασίας "Αρχιπέλαγος, καθώς και στο ενδιαφέρον από το Υπουργείο Περιβάλλοντος της Γαλλίας και ειδικούς επιστήμονες του εξωτερικού για το θέμα αυτό. Ιδιαίτερη αναφορά γίνεται στην πολυετή κωλυσιεργία και στοχευμένη γραφειοκρατική παρεμπόδιση [βλ.ΤΑ ΝΕΑ, 21/03/25]* της αδειοδότησης αυτού του  έργου, που κρίνεται αναγκαίο και υλοποιείται στο κέντρο του Αιγαίου χωρίς δημόσιους πόρους.

Η Γαλλίδα υπουργός Οικολογικής Μετάβασης, Agnes Pannier-Runacher, υποστηρίζει δημοσίως την ιδέα των καταφυγίων για πρώην αιχμάλωτα δελφίνια, έχει δηλώσει μάλιστα πως σκοπεύει να έρθει σε συνεννόηση με τους ομολόγους της στην Ελλάδα, την Ιταλία και την Ισπανία, με σκοπό την δημιουργία ενός καταφυγίου από κοινού. 

Καθώς η αιχμαλωσία των κητωδών έχει απαγορευτεί και στην Γαλλία, η Γαλλίδα υπουργός θεωρεί ότι η μοίρα των κητωδών (2 όρκες και 12 δελφίνια) που έχουν απομείνει στο Marineland είναι προσωπική της υπόθεση. Σκοπεύει μάλιστα να συνεργαστεί και με την Ελληνική Κυβέρνηση, ούτως ώστε να αρθούν τα εμπόδια που καθυστερούν την αδειοδότηση και λειτουργία του Aegean Marine Life Sanctuary. Τώρα που η βιομηχανία της αιχμαλωσίας των κητωδών (τουλάχιστον στην Ευρώπη) πνέει πλέον τα λοίσθια, θα ήταν πολύ σπουδαίο για την Ελλάδα να γίνει η πρώτη χώρα στον κόσμο που θα προσφέρει στα δελφίνια μια συμπονετική διέξοδο. Το περασμένο Σαββατοκύριακο, το Υπουργείο της έστειλε στο νησί των Λειψών μια εμπειρογνώμονα, συνοδευόμενη από ειδικούς επιστήμονες και δημοσιογράφουςγια να δουν επί τόπου την πρόοδο και να εξετάσουν τα εμπόδια που δεν επιτρέπουν στα καταφύγια (στην Ελλάδα και την Ευρώπη) να γίνουν πραγματικότητα. 

 Η πρόεδρος της οργάνωσης Sea Shepherd France, Lamya Essemlali, που συνεργάζεται με την Γαλλίδα υπουργό, λέει ότι η δημιουργία του πρώτου καταφυγίου θα σημάνει την αρχή μιας νέας εποχής στη σχέση μας με τα δελφίνια, καθώς επίσης και την αρχή του τέλους μιας παγκόσμιας βιομηχανίας που πολύ θα ήθελε να εκμεταλλευτεί και την τελευταία ρανίδα της αιχμαλωσίας τους. Η επιτυχία αυτού του εγχειρήματος θα καταρρίψει έναν από τους κυριότερους ισχυρισμούς των εκμεταλλευτών τους, που υποστηρίζουν ότι, για τα ζώα αυτά, δεν υπάρχει άλλη λύση πλην της μεταφοράς από δεξαμενή σε δεξαμενή μέχρι το τέλος της ζωής τους. Γι' αυτό και η παρεμπόδιση της δημιουργίας τέτοιου είδους καταφυγίων είναι ζήτημα ζωής και θανάτου για τα δελφινάρια και τους συνεργάτες τους. 

Δείτε ολόκληρο το άρθρο μεταφρασμένο στα ελληνικά εδώ: facebook/Archipelago.gr/posts και στην ιστοσελίδα του Αρχιπελάγους, εδώ: https://archipelago.gr/i-gallia-paremvainei-gia-na-enischysei-to-protoporiako-katafygio-ton-delfinion-tis-elladas/ 

Ακολουθεί η αναδημοσίευση του άρθρου από το Greek Reporter:


In ancient Greece, the cradle of Western civilization, dolphins were revered as demi-gods. Roaming the seas and oceans undisturbed by humans, dolphins have been depicted throughout ancient Greek culture and mythology as divine creatures, and the act of killing one, according to many historical sources, was punishable by death. Today, over 2.500 dolphins are held in captivity across the globe, including in Greece, feeding a multi-billion dollar industry, where these highly-intelligent animals are used for commercial purposes in man-made marine parks. But stricter government laws on the protection of cetaceans in Europe and the dramatic decline of visitors to parks hosting dolphin and orca shows has been forcing many to shut down their operations, leaving their animals’ futures up in the air. 


Two facilities, one in France and one in Greece, have announced that they will be both emptying their tanks this spring. With no option other than rehoming their animals to another tank somewhere in the world and amid a public outcry, France, saying that the well-being of its captive animals is a priority, has been stepping up efforts to look into the alternative of transferring them to a sanctuary. One option might be Greece’s almost complete dolphin sanctuary in the Aegean Sea, whose operational permits have remained in limbo for years because of the Greek government’s inexpediency and bureaucratic delays.


The French government is engaged in a race against time to find the best relocation solution for Marineland’s 12 dolphins and two orcas, Wikie and her son Keijo, since Marineland, Europe’s largest marine zoo, shut down in January 2025 due to a forthcoming 2021 law banning shows featuring cetaceans and their use for breeding after 2026. In a statement issued in December 2024, the park said it was shutting its doors because 90 percent of the visitors to the park came to watch the orca and dolphin shows. The fate of the two orcas, France’s last two performing killer whales, has been of particular concern. As of now, they are expected to go to Loro Parque, a controversial marine zoo in Spain, while animal rights campaigners want them housed in a sanctuary. 


The idea of sanctuaries for formerly captive marine mammals has been gaining momentum in recent years worldwide. Agnes Pannier-Runacher, Minister at France’s Ministry for Ecological Transition, has publicly supported the creation of sanctuaries and in February, according to the BBC, said she would speak to colleagues in Greece, Italy and Spain about creating a sanctuary together. 

Last weekend, France’s Ministry of Ecological Transition sent an expert to Greece and the island of Lipsi, where the sanctuary, founded by Archipelagos Institute of Marine Conservation, is located in a remote and peaceful bay away from any human interference. The aim was to witness the progress on site and understand the obstacles that prevent sanctuaries in Greece (and Europe) from becoming a reality. The French ministry says it “wishes to use its full weight to bring the projects currently under development to fruition.”

Greek Reporter was at the sanctuary during the French government representative’s visit, along with an international team of experts on marine mammals and their rehabilitation, who discussed in depth the sanctuary project with the French expert.

Lamya Essemlali, President and co-founder of Sea Shepherd France, one of the largest non-profit marine conservation organizations, was also present to assess the project and has been working closely with the French minister on the issue. Essemlali tells Greek Reporter that the ministry’s expert sent to Lipsi will make a report on the sanctuary upon her return to France. The fate of Marineland’s captive dolphins has become a “personal issue” for the French minister, who “wants to be the minister who wants to offer a better life for those animals. The minister wants to coordinate with the Greek government to work together in order to lift the obstacles to this project and I think it would be absolutely amazing for Greece to be the first country in the world that offers to dolphins a way out from the captivity industry, because we know that this industry is dying now and sanctuaries are going to be of essence,” Essemlali says.

The group also visited the institute’s research headquarters on the island of Samos and discussed the sanctuary project along with marine conservation on the deck of the institute’s sailboat “Triton,” with wild dolphins swimming by from time to time as the boat sailed softly through the Aegean’s blue waters. On a research trip aboard “Triton,” those on board were able to witness wild dolphins freely swimming in the Aegean Sea, as nature intended them to. 


Aboard “Triton” Dr. Jan Schmidt-Burbach, a German veterinarian from World Animal Protection Denmark, who also leads the scientific expert advisory board of the Archipelagos sanctuary, explains to Greek Reporter that dolphins are animals with high intelligence, with a very complex social structure and communication system that allows them to hunt for their prey. They can make dives hundreds of meters deep and reportedly reach swimming speeds of up to 64 kilometers per hour. All these abilities, which have been gifted to them by nature in order to thrive in the complex of ocean environment, are muted in captivity. In fact, dolphins born in captivity might struggle to survive in the wild, unless they are carefully prepared to live in that environment again. While most captive dolphins will not be able to live as nature intended them, with proper and gradual long-term preparation before and after their move to a sanctuary, they can still thrive in a natural environment. What makes the Lipsi sanctuary so fit for such an endeavor he says, is that while it is part of the sea, by being a cove, among other things, it will allow the dolphins to be in a natural setting while at the same time provide them with the safety of an “enclosure” such as they have been used to for years.


Thodoris Tsimpidis, Founder and Head of Conservation Actions of Archipelagos, who was also aboard “Triton,” says the French government’s visit is of critical importance. On a political level, France leads the way internationally for a real solution on the problem of captive dolphins and the abuse of marine mammals for commercial exploitation and we believe that this initiative will give a pan-European push to solve this problem, for which pressure from the public intensifies.” CMA is offering visitors a number of “dolphin experiences” that can cost as much $549/person. Dolphins are animals with high intelligence, with a very complex social structure and communication system. In the wild, they can make dives hundreds of meters deep and reportedly reach swimming speeds of up to 64 kilometers per hour. 


At the same time, more marine parks are scheduled to close. In Belgium, the Flemish government ruled in November 2024 that the dolphinarium at Boudewinj Seapark in Bruges must close by 2037. The decision has been framed as a step toward improving animal welfare but the park’s management argues that it breaches prior agreements. When a dolphinarium closes in a country, there is no other option than [for the dolphins] to be sent to another dolphinarium. And that’s how they perpetuate the industry,” Essemlali says, adding that the creation of the first dolphin sanctuary would be the beginning of a new era for the dolphins and also the beginning of the end for the captivity industryThe captivity industry is dying in Europe anyway and I think we shouldn’t underestimate the importance of the first sanctuary when it happens because it will shut down one of the captivity industry’s main arguments, which is to say ‘there’s no way out for those dolphins.’ For the captivity industry, this is almost a matter of survival. That no sanctuary ever opens.”


In contrast with France’s interest in the pressing need for the operation of the Archipelagos sanctuary, which has been almost complete for some time, Greece’s Ministry of the Environment and Energy, responsible for issuing the relevant permits, has been failing to do so for seven years. The issue of the sanctuary’s operation came to the spotlight again, after Attica Park, Greece’s main zoo near Athens, announced on January 22 that it would send five of its captive dolphins to a Florida aquarium in the United States by May 2025. Animal activists in Greece and all over the world have been calling for the animals to be transferred to the Lipsi sanctuary, instead of spending the rest of their lives in another concrete tank. According to Archipelagos, the institute has been applying for a permit to operate the marine mammal care center, which is a prerequisite in order to get the dolphin sanctuary permit, since 2018. Documents seen by Greek Reporter, reveal that the institute got the first, written response from the ministry six years later and almost five months after the fifth request.

While Greece is notorious for its unrelenting bureaucracy, Tsimpidis says that in the case of the sanctuary, the problem goes far beyond that. He insists that the delay comes from two ”specific, lower-level ministry employees,” who are members of the ministry’s committee for the relevant licensing and who he alleges are “part of a system that opposes the establishment of the sanctuary.” He further says that none of the committee members have ever visited the sanctuary in Lipsi nor have they requested any information on the project. Moreover, one of them, who is also a partner at Attica Park, has already cleared the park’s dolphins for the long air trip to Florida. (The names of the ministry employees, along with the allegations against them have been disclosed to Greek Reporter by Archipelagos through an official letter of protest the institute sent to the Greek Ministry of the Environment and Energy in early March 2025). The dolphin sanctuary on the island of Lipsi is the first of its kind worldwide. 


In a question by Greek Reporter to Greece’s Ministry of the Environment and Energy in late January 2025 regarding the delays for the dolphin sanctuary and the allegations against some of its employees, the ministry said in a statement that the relevant authorities are looking into the case and that a decision will be made soon. However, Archipelagos says nothing has changed since and they have yet to be contacted by the ministry.

Meanwhile, on February 13, 2025, a number of MPs from Greece’s PASOK socialist party (Manolis Christodoulakis, Manolis Chnaris and Giorgos Nikitiadis) put a question in Greece’s parliament and, addressing Theodoros Skylakakis, then Minister of the Environment and Energy, questioned him on the ministry’s “inexplicable” delay in granting the permit to the Lipsi sanctuary. They also questioned the dolphins’ transfer to the Florida aquarium, which, “according to American media reports, has a high mortality rate among its resident dolphins.” The hope for Archipelagos now is that with a new minister at the helm after last week’s cabinet reshuffle, the case of the sanctuary will be reviewed by authorities with a renewed sense of urgency.


The transfer of Greece’s captive dolphins to an aquarium across the Atlantic Ocean fueled  a controversy along with an outcryThe Clearwater Marine Aquarium has applied for a federal permit to import the dolphins from Greece under File No. 28233 to be used “for public display.” The application was submitted in December 2024 to the National Oceanic and Atmospheric Administration Fisheries, an American scientific and regulatory federal agency, and was open to public comment until February 3, 2025. However, due to a high volume of comments from all over the world, including Greece and the United States objecting to the transfer, the deadline was recently extended until March 20, 2025. As of March 17, NOAA Fisheries had received 1,679 comments. As seen in Clearwater’s application file photos, the aquarium’s dolphin complex is a massive concrete enclosure where dolphins are kept indoors. 


In a letter dated February 14, 2024 (which is included in Clearwater’s public application for the import of Greece’s dolphins) sent by Attica Park’s director and CEO Jean Jaques Lesueur to Clearwater Marine Aquarium, he mentions that Robert Gojceta (the park’s marine mammal curator, according to the park’s website) held talks at Clearwater during his visit to Florida. “From what Robert described to us you have outstanding facilities and this makes this move a very positive outcome,” the letter reads towards the end.

Two years ago, according to animal activists and reports in local media, four of nine bottlenose dolphins died at the Clearwater Marine Aquarium, which originally was the water treatment plant for the city, within 16 months. The four dolphin deaths followed the 2021 completion of the $80 million Ruth J. & O. Stone Dolphin Complex, tripling the aquarium dolphin habitat, which can now hold up to 20 dolphins. There are currently five dolphins at the facility.

Moreover, in September 2024, Florida, which is an area prone to extreme weather and hurricanes, was hammered by Hurricane Helene, which caused extensive destruction to the Clearwater Marine Aquarium facilities, reaching millions of dollars. According to local media, animals had to be temporarily moved, vital equipment was damaged and in January 2025, administrators began dramatic cost-saving measures, including cutting salaries and the “temporary furloughs” of several of its 175 employees. While currently not at 100 percent and with attendance already down even before the hurricane, according to several local media reports, Clearwater Aquarium says it hopes to make a comeback in 2025.


Greek Reporter reached out to Attica Park’s CEO via email to ask whether it still considers the Clearwater facilities “outstanding.” Jean Jaques Lesueur responded that “The weather damaged occurred in early October last year, and Clearwater reopened to the public in November after a $1.5 million damage refit and that there are no staff on furlough today.” Asked whether Attica Park has a plan B in place, should the US government does not grant Clearwater the import permit, Lesueur said: “We are confident that the permit will be granted.


The Clearwater Marine Aquarium has applied for a federal permit to import the dolphins from Greece under File No. 28233 to be used “for public display.” 
Clearwater Marine Aquarium isn’t a dolphin sanctuary other than in name,” Ric O’ Barry, Founder of the Dolphin Project, told Animals 24-7 via email in January. “It’s a huge concrete building with concrete and glass holding tanks inside the belly of the facility,” dominated by a souvenir store and a restaurant.

The chief zoological officer for the Florida aquarium, James Powell told Josh Rojas of the local ABC news affiliate that “We need additional animals there with our current animals to pθrovide the social makeup that you would typically see in a wild population. So that’s kind of driving this.” Dr. Powell explained that the aquarium would not be “buying” the Attica Zoo dolphins but would be paying for their relocation expenses. We’re trying to do the right thing here in terms of providing these animals a forever home,” insisted Dr. Powell. “This potentially is a very positive situation. We want to provide the best care that we can. We’re a science-based research conservation base.” O’ Barry, along with many other animal activists and organizations worldwide, dismisses those claims, suggesting “a much more humane alternative would be to take the dolphins directly to the Greek island of Lipsi,” a maximum distance of under 200 miles, “where they can live out the rest of their lives in peace and dignity.” 


Πηγήhttps://greekreporter.com/2025/03/17/france-boost-greece-innovative-dolphin-sanctuary/


Καταχωρήθηκε


                                                                                               

*Στις μέρες μας, πολλοί ζωολογικοί κήποι ανά την Ευρώπη αναστέλλουν τη λειτουργία των δελφιναρίων, είτε λόγω χαμηλής επισκεψιμότητας, είτε λόγω νομικών μέτρων που πρόσφατα έλαβαν κυβερνήσεις, όπως αυτές της Γαλλίας και του Βελγίου. Καθώς περιβαλλοντικοί και φιλοζωικοί φορείς ανά τον κόσμο, αλλά και μεγάλο μέρος των πολιτών θεωρούν πλέον αδιανόητο να εγκλωβίζονται τα δελφίνια σε τσιμεντένιες δεξαμενές, περίπου 3.000 δελφίνια φυλακισμένα σε δεξαμενές, σε διάφορες χώρες του κόσμου (στην Ευρώπη είναι περίπου 300) ψάχνουν "σπίτι". 

Το Κέντρο Περίθαλψης Θαλάσσιας Ζωής έχει, από την πρώτη μέρα, την στήριξη του δήμου και της τοπικής κοινωνίας του νησιού. Το Ινστιτούτο Αρχιπέλαγος έχει ανακατασκευάσει και εξοπλίσει ένα πρώην εγκαταλελειμμένο κτίριο του Δήμου Λειψών, ενώ η έκταση 7 στρεμμάτων γύρω από αυτό έχει παραχωρηθεί από το ΥΠΕΝ για τον συγκεκριμένο σκοπό. Πρόκειται για ένα πρότυπο πράσινο κτίριο 800 μ² που ήδη λειτουργεί με πλήρη ενεργειακή αυτονομία (ΑΠΕ), καθώς και με αυτονομία υδροδότησης (πρότυπο σύστημα αφαλάτωσης μικρής κλίμακας με χαμηλή ενεργειακή κατανάλωση), σύστημα θέρμανσης με βιομάζα, και σύστημα διαχείρισης και επεξεργασίας νερού. Έχει αναγνωριστεί από πολυάριθμους φορείς του εξωτερικού ως πρότυπο αειφόρου λειτουργίας. Ο σχεδιασμός έχει γίνει από την Αρχιτεκτονική Σχολή του Πανεπιστημίου Τορόντο του Καναδά, ενώ, κατά τη διαδικασία κατασκευής του, το έχουν επισκεφτεί επιφανείς προσωπικότητες από την Ελλάδα και το εξωτερικό.

Την περασμένη Κυριακή (16 Μαρτίου), ολοκληρώθηκε επιτόπια συνάντηση στο νησί των Λειψών, από εμπειρογνώμονα που απέστειλε η Γαλλίδα υπουργός Περιβάλλοντος Agnès Pannier-Runacher, συνοδευόμενη από ειδικούς επιστήμονες και δημοσιογράφους. Η συγκεκριμένη επίσκεψη είναι ενδεικτική του ενδιαφέροντος της γαλλικής κυβέρνησης, να δώσει ένα οριστικό τέλος στα δελφινάρια και να πρωτοστατήσει διεθνώς στη μετάβαση σε μία νέα εποχή με πραγματικό σεβασμό στην ευζωία των ζώων. 

facebook.com/Archipelago.gr/posts/ -- https://kirkinews.gr/articles/ermaio-tis-grafeiokratias-to-thalassio-katafygio-stous-leipsous/ -- https://www.tanea.gr/editor/ntinos-siotis/

Κυριακή 16 Μαρτίου 2025

Γιατί οι κτηνίατροι αυτοκτονούν συχνά;

 

 

Διαβάζω στην ιστοσελίδα του Αμερικανού ολιστικού κτηνιάτρου Will Falconer"Ένα καλοκαιριάτικο βράδυ του 2016, ο τριαντατριάχρονος Αμερικανός κτηνίατρος Will McCauley κλείδωσε την πόρτα της μικρής του κλινικής στο Ντάλλας, πήγε στο σπίτι του και δεν ξαναγύρισε ποτέ"... "Στέγνωσα", είπε... "και κατάλαβα πως, αν συνέχιζα, θα έφτανα στο σημείο να κάνω κακό στον εαυτό μου" (άρθρο με τίτλο Finally: Why veterinarians have a high suicide rateΝοέμβρ. 2022). 

Ο Will απλώς εγκατέλειψε το επάγγελμα, δεν είναι λίγοι όμως οι συνάδελφοί του που έκαναν (και συνεχίζουν να κάνουν) "κακό στον εαυτό τους", σε βαθμό που το ζήτημα να απασχολεί το Αμερικανικό Κέντρο Πρόληψης και Αντιμετώπισης των Ασθενειών (CDC). Τελικά φαίνεται ότι, σε ένα σύμπαν παράλληλο με την  πραγματικότητα του σύγχρονου Δυτικού κόσμου -που ακολουθεί τους Νόμους, όχι μόνο της ολοένα ανερχόμενης "φιλοζωίας" (με ή χωρίς εισαγωγικά) αλλά και της Αγοράς- κάποιοι επαγγελματίες αντιμετωπίζουν ιδιαίτερες προκλήσεις. Το επάγγελμα του κτηνιάτρου, το οποίο (σήμερα πλέον - ακόμα και στην Ελλάδα) πολλοί υπολήπτονται γιατί (νομίζουν πως) διακατέχεται από την συμπόνοια για τα ζώα και την αφοσίωση στην ευζωία τους, υποκρύπτει ένα πρόβλημα, όχι ευρέως γνωστό: ένα υψηλό ποσοστό αυτοκτονιών. 

Σύμφωνα με μελέτη που δημοσιεύτηκε στο περιοδικό JAVMA της Αμερικανικής Κτηνιατρικής Εταιρείας (AVMA, 2019), οι κτηνίατροι στις ΗΠΑ αντιμετωπίζουν  κίνδυνο αυτοκτονίας τρεις έως πέντε φορές υψηλότερο, σε σύγκριση με τον γενικό πληθυσμό και άλλους επαγγελματίες υγείας. Περίπου 80% εξ αυτών υποφέρουν από κάποια μορφή κατάθλιψης, ενώ σε ένα ποσοστό 50% δηλώνουν δυσφορία για το επάγγελμά τους. 

Η Κολομβιανο-Αμερικανίδα βιοψυχολόγος Katherine Kompitus, σε σχετικό άρθρο της στο Psychology Today (Νοεμβρ. 2023), επισημαίνει ότι οι κτηνίατροι θα πρέπει να πάψουν να υποφέρουν σιωπηλά, και επιχειρεί να αναλύσει μια σειρά από στρεσογόνους παράγοντες που υπονομεύουν την ψυχική τους υγεία. Ανάμεσα στους παράγοντες αυτούς συγκαταλέγει και το άγχος αποπληρωμής των φοιτητικών δανείων (student debts), προκειμένου για νέους επαγγελματίες που αποφοίτησαν από πανεπιστήμια χωρών (όπως οι ΗΠΑ) στις οποίες δεν υπάρχει δωρεάν παιδεία. 

Στους στρεσογόνους παράγοντες συμπεριλαμβάνονται επίσης η τελειοθηρία, ο διαδικτυακός διασυρμός (cyberbullying) και η κόπωση συμπόνοιας (compassion fatigue). Κι' αν τα παραπάνω θα μπορούσε να αναφέρονται σε διαφόρων ειδών επαγγελματίες, η καθημερινή αλληλεπίδραση με ζώα που υποφέρουν και φροντιστές που αγωνιούν γι' αυτά, καθιστά τους κτηνιάτρους ιδιαίτερα ευάλωτους σε στρεσογόνους παράγοντες διαφόρων ειδών. 

Ειδικότερα, η ευθανασία, ως κορυφαία πράξη συμπόνοιας αλλά και ως δύσκολη απόφαση που προσπαθεί να ιχνηλατήσει την λεπτή διαχωριστική γραμμή ανάμεσα στην αγάπη για ένα ζώο και την ανθρώπινη ματαιοδοξία, αποτελεί μόνιμη αφορμή συνεχούς έκθεσης των κτηνιάτρων σε επαναλαμβανόμενη συναισθηματική ταλαιπωρία που απειλεί την ψυχική τους ευεξία. Πέρα και από αυτό όμως, στην άμεση σχέση του κάθε κτηνιάτρου με το κάθε ζώο και με την συνείδηση του, παρεμβάλλονται και άλλοι παράγοντες, κυριότερος από τους οποίους είναι ο συνοδός - φροντιστής, ο οποίος δεν σέβεται πάντοτε ούτε το ζώο ούτε τον κτηνίατρο του, και επίσης δεν διαθέτει πάντοτε ορθή κρίση (ούτε καλή πρόθεση), αλλά ούτε και απεριόριστη οικονομική δυνατότητα για να ανταποκριθεί στις απαιτήσεις ενός δύσκολου περιστατικού... 

Στις κτηνιατρικές σχολές, οι συζητήσεις πάνω σε θέματα ψυχικής υγείας είναι ανύπαρκτες. Δεδομένου μάλιστα ότι οι διδάσκοντες αντιμετωπίζουν τις εκάστοτε ευαισθησίες περί ηθικής μεταχείρισης των ζώων ως δείγμα αδυναμίας (και "υπερβολής"), η αναζήτηση υποστήριξης της ψυχικής υγείας στιγματίζεται ως πιστοποίηση αποτυχίας: "Ας μη διάλεγες αυτό το επάγγελμα, δεν κάνεις για κτηνίατρος"... Έτσι, οι κτηνίατροι καταλήγουν να διαχειρίζονται τέτοιου είδους ζητήματα μόνοι τους, ακόμα κι' όταν έρθει η στιγμή που θα χρειαστούν επειγόντως βοήθεια.

Επιπροσθέτως, όπως οι περισσότεροι επαγγελματίες υγείας, οι κτηνίατροι αντιμετωπίζουν συχνά επείγοντα περιστατικά που τους αναγκάζουν να ακολουθούν δύσκολα και ακανόνιστα ωράρια, παραμελώντας τόσο την προσωπική τους ζωή όσο και την αναζήτηση ευχάριστων δραστηριοτήτων που θα μπορούσαν να συμβάλλουν στην αποφόρτιση. Αυτή η εντατική εργασία μπορεί να οδηγήσει σε σύνδρομο επαγγελματικής εξουθένωσης (burnout). Η ανεπάρκεια των συμβατικών διαγνωστικών και θεραπευτικών μεθόδων και ο φόβος του λάθους κάνουν ακόμα χειρότερα τα πράγματα, και απειλούν ακόμα περισσότερο την αυτοεκτίμησηΚαι ενώ πολλές φορές οι κτηνίατροι βρίσκονται στην ανάγκη να ζητήσουν βοήθεια από επαγγελματίες ψυχικής υγείας, συνήθως δεν το κάνουν, καθώς φοβούνται μήπως στιγματιστούν και απαξιωθούν ακόμη περισσότερο από τους συναδέλφους και τους πελάτες τους...




Διαβάστε περισσότερα: 


Photo from Veterinarians Are Killing Themselves. An Online Group Is There To Listen And Help --> Not One More Vet (Blog)


google.com/search

Παρασκευή 21 Φεβρουαρίου 2025

Ο Άνθρωπος, η Γη, ο Ουρανός και το "Όλον" (2 βιβλία και 1 ηχητικό)


Το βιβλίο του Λούντβιχ Κλάγκες* "Ο άνθρωπος και η γη",  (Εκδόσεις Μάγμα, Μάιος 2020, σε μετάφραση του Γιώργου Στεφανίδη) είναι ένα συναρπαστικό μανιφέστο για τις ανθρώπινες αξίες, την "πρόοδο" και τον "πολιτισμό". Πριν από έναν και πλέον αιώνα (1913), ο συγγραφέας (που ήταν πολύ πιο μπροστά στην εποχή του) επιχειρεί να αναδείξει μια επερχόμενη καταστροφή, όχι μόνο της φύσης αλλά και του ίδιου του ανθρώπου - καταστροφέα, στο βωμό μιας συγκεκριμένης κουλτούρας περί "προόδου"...

"Μπορεί ο χριστιανισμός να κήρυττε πάντα την αγάπη, αλλά αν εξετάσουμε αυτήν την αγάπη πιο προσεκτικά, θα διαπιστώσουμε ότι αποτελούσε κατά βάση ένα σεβάσμιο όσο και επιτακτικό «οφείλεις να» που αφορά μόνο τον άνθρωπο-θεό στραμμένο εναντίον της φύσης, με την θεμελιώδη  πεποίθηση ότι η ζωή δεν έχει καμία απολύτως αξία, αν δεν χρησιμεύει στον άνθρωπο", γράφει. Μια τέτοια αντίληψη βλέπει  τους φυσιολάτρες ως ειδωλολάτρες -με ό,τι αυτό συνεπάγεται, όπως την δίωξη της αγάπης για την φύση ως ειδωλολατρική, και την απαξίωση εθίμων που θεωρούνται ιερά από κάποιους πρωτόγονους λαούς. 


Τον Ιούνιο του 2020, στην Γουατεμάλα, μια ομάδα χριστιανών βασάνισαν και έκαψαν ζωντανό τον Domingo Choc Che, έναν πενηνταπεντάχρονο ιθαγενή θεραπευτή, απόγονο των Μάγια, που χρησιμοποιούσε φαρμακευτικά βότανα. Η δολοφονία αυτή απέκτησε δημοσιότητα επειδή ο Domingo συνεργαζόταν με ευρωπαϊκά πανεπιστήμια, όπως το  University of Zurich και το University College of London [βλ. theguardian και reuters].

Δεν είναι η πρώτη φορά που μέλη προτεσταντικών και καθολικών δογμάτων χρησιμοποιούν βία για να εξαλείψουν από προσώπου γης ιθαγενείς που πιστεύουν στην αξία των δυνάμεων της φύσης, καταδικάζοντας τους ως μάγους και ειδωλολάτρες. Η ίδια άποψη νομιμοποιούσε τους κονκισταδόρες με τα χριστιανικά λάβαρα, να αφανίσουν τους ιθαγενείς και τους πολιτισμούς τους σε όλη την Αμερικανική Ήπειρο και την Αυστραλία. 

Παρόμοια ήταν και η αντίληψη βάσει της οποίας οι χριστιανοί κατέστρεφαν τον αρχαίο ελληνικό πολιτισμό και καταδίωκαν αλύπητα αυτούς που είχαν θεοποιήσει, όχι μόνο τον έρωτα και την ομορφιά, αλλά και την γη, την θάλασσα, την μουσική, την γεωργία, το αμπέλι και το κρασί, την φιλοξενία, τα φυτά και τα ζώα, τις λίμνες, τα ποτάμια και τα βουνά (με την Αφροδίτη, τη Δήμητρα, τον Απόλλωνα, τον Ποσειδώνα, τον Διόνυσο, τον Ερμή κ.λπ). Στις αναπτυγμένες χώρες, τέτοιες αντιλήψεις διαχέονται από τις ελίτ σε όλο το κοινωνικό σώμα ως "σύγχρονες αξίες".  


"Αξία στην Ανθρωπόκαινο Εποχή έχει φτάσει να σημαίνει σχεδόν αποκλειστικά την οικονομική χρησιμότητα για τα ανθρώπινα όντα", γράφει μεταξύ άλλων ο σύγχρονος Αμερικάνος συγγραφέας Τζόναθαν Φράνζεν** στο βιβλίο του "Το τέλος του τέλους της γης" που κυκλοφόρησε σε μετάφραση του Γιώργου-Ίκαρου Μπαμπασάκη από τις Εκδόσεις Ψυχογιός (τον Μάρτιο του 2020). "Το θλιβερό γεγονός είναι ότι τα άγρια πουλιά, από μόνα τους, ποτέ δεν θα συνεισφέρουν στην ανθρώπινη οικονομία. Μας τρώνε τα μύρτιλά μας... Τα πουλιά, που υπήρχαν πολύ πριν έρθουν οι άνθρωποι στην γη, είναι χρήσιμοι δείκτες της υγείας των ηθικών μας αξιών"... 

"Το τέλος του τέλους της γης" αποτελείται από δοκίμια, πολλά από τα οποία έχουν σαν θέμα τους τις επιπτώσεις του σύγχρονου τρόπου ζωής των ανθρώπινων κοινωνιών στον κόσμο των πτηνών, τα οποία προηγούνται του ανθρώπου στην γη κατά 150 εκατομμύρια χρόνιαΣήμερα, η αποψίλωση των δασών, τα παρασιτοκτόνα, η μόλυνση των υδάτων, η βιομηχανική αλιεία, η καταστροφή των βιοτόπων, το κυνήγι, τα πλαστικά και πολλά άλλα δεν εξυπηρετούν την επιβίωση του ανθρώπου, αλλά τον πλούτο και την εξουσία, την διασκέδαση και την απληστία του.

Έχουν δίκιο όσοι διαμαρτύρονται για τις ανεμογεννήτριες, που συνήθως τοποθετούνται στους διαδρόμους των εναέριων ρευμάτων τα οποία ακολουθούν συνήθως τα αποδημητικά πτηνά. Αυτά τα τεχνολογικά τέρατα δεν αφαιρούν μονάχα την ομορφιά από κάθε τοπίο, αλλά βιάζουν αιματηρά τη φύση, διαταράσσοντας τις εξαιρετικά λεπτές ισορροπίες του οικοσυστήματος, από τις οποίες εξαρτάται κάθε είδους ζωή (και η ανθρώπινη, εννοείται), αφού όλα είναι αλληλένδετα και αλληλοεξαρτώμενα.

"Οι αρχαίοι λαοί δεν ενδιαφέρονταν να εξερευνήσουν τη φύση μέσω πειραμάτων, να την υποδουλώσουν στις μηχανές και να την κατατροπώσουν με δόλο, χρησιμοποιώντας τις ίδιες της τις δυνάμεις. Αποστρέφονταν μάλιστα την επιδίωξη αυτή ως ασέβεια και αχρειότητα. Τα δάση και οι κρήνες, οι βράχοι και τα σπήλαια ήταν γι’ αυτούς γεμάτα ιερότητα. Από τις ψηλές βουνοκορφές ξεχύνονταν οι νεροποντές των θεών (γι’ αυτό οι άνθρωποι τις άφηναν απάτητες). Οι καταιγίδες και το χαλάζι ξέσπαγαν ως απειλή ή προμήνυμα για την έκβαση των μαχών. Όταν οι αρχαίοι Έλληνες γεφύρωναν έναν ποταμό, παρακαλούσαν την υδρόβια θεότητα να συγχωρέσει την πράξη τους και προσέφεραν σπονδές. Στην αρχαία Γερμανία, η βεβήλωση του δάσους εξιλεωνόταν με αιματοχυσία. Αφού όμως αποξενώθηκε από τα πλανητικά ρεύματα, ο σημερινός άνθρωπος βλέπει σε όλα αυτά μονάχα παιδικές προλήψεις", λέει ο Κλάγκες. 


"Οι Παριζιάνοι πιλοποιοί επεξεργάζονται κάθε χρόνο μέχρι και σαράντα χιλιάδες γλαρόνια και γλάρους", διαβάζουμε στο περιοδικό Le Cri de Paris"Ένας Λονδρέζος έμπορος πούλησε τον περασμένο χρόνο τριάντα δύο χιλιάδες κολιμπρί, ογδόντα χιλιάδες θαλασσοπούλια , και οχτακόσιες χιλιάδες πτηνά διαφορετικών ειδών. Μπορούμε να υποθέσουμε ότι, κάθε χρόνο, στον βωμό της γυναικείας μόδας θυσιάζονται περίπου τριακόσια εκατομμύρια πτηνά. Υπάρχουν χώρες που έχουν χάσει πλέον εντελώς ορισμένα είδη, τα οποία αποτελούσαν σήμα κατατεθέν συγκεκριμένων περιοχών. Προκειμένου τα φτερά και τα πούπουλα να διατηρήσουν τη στιλπνότητά τους, πρέπει να ξεπουπουλιάζουμε τα πτηνά ενόσω είναι ζωντανά και, ως εκ τούτου, το κυνήγι των άτυχων ζώων δεν γίνεται με τουφέκι αλλά με δίχτυ. Ο απάνθρωπος «κυνηγός» αφαιρεί τα φτερά από το σώμα των αιχμαλωτισμένων πτηνών, ενώ αυτά πρέπει να υπομείνουν τα μεγαλύτερα μαρτύρια πριν βρουν τον θάνατο μέσα σε ανυπόφορους σπασμούς"...


Για χιλιάδες χρόνια, οι αμερικανικοί βίσονες*** περιπλανιόντουσαν κατά εκατομμύρια στα βοσκοτόπια, αποτελώντας το αγαπημένο κυνήγι των Ινδιάνων. Μόλις όμως ο "πολιτισμένος" Ευρωπαίος πάτησε το πόδι του στη Βόρεια Αμερική, ξεκίνησε μια φρικιαστική και άσκοπη εξόντωση, με αποτέλεσμα σήμερα ο βίσονας να αποτελεί πλέον παρελθόν. 

Το ίδιο δράμα ξαναπαίζεται σήμερα στην Αφρική. Διαβάζουμε στο βιβλίο "Ο άνθρωπος και η γη": "Προκειμένου να προμηθεύσουμε την πολιτισμένη ανθρωπότητα με μπάλες μπιλιάρδου, κουμπιά, πολυτελείς χτένες και θήκες (καθώς και παρόμοια αντικείμενα... απίστευτης χρησιμότητας!) κατεργαζόμαστε ετησίως οχτακόσιους τόνους ελεφαντόδοντο, σύμφωνα με τους πρόσφατους υπολογισμούς του Παριζιάνου ερευνητή Τουρνιέ. Αυτό ισοδυναμεί με την εξολόθρευση πενήντα χιλιάδων ζώων. Σύμφωνα με τις νεότερες πληροφορίες, από τη στιγμή που το κράτος του Κονγκό παρέδωσε τον έλεγχο της περιοχής Λάντο, ένας αγγλικός κυνηγετικός σύλλογος περικύκλωσε και έσφαξε ένα κοπάδι οχτώ χιλιάδων ελεφάντων, συμπεριλαμβανομένων των θηλυκών και των μικρών τους".

"Στον ίδιο βαθμό εξολοθρεύονται ανηλεώς αντιλόπες, ρινόκεροι, άγρια άλογα, καγκουρό, καμηλοπαρδάλεις, στρουθοκάμηλοι, γκνου (στις τροπικές περιοχές), όπως και πολικές αρκούδες, πολικές αλεπούδες, θαλάσσιοι ίπποι και φώκιες (στις αρκτικές ζώνες). Η ανθρωπότητα έχει επιδοθεί σε ένα όργιο καταστροφής χωρίς προηγούμενο, ο «πολιτισμός» έχει κυριευτεί από μια αχαλίνωτη δολοφονική μανία, ενώ οι πόροι της γης κατασπαταλώνται από τις δηλητηριώδεις εμπνεύσεις του. Ιδού, λοιπόν, οι καρποί της προόδου"!

Εκατό χρόνια μετά την κραυγή του Λούντβιχ Κλάγκες, σε όλο τον κόσμο, έχουν πολλαπλασιαστεί οι άνθρωποι που κατανοούν ότι η ανθρώπινη ζωή βρίσκεται και υπάρχει σε αλληλεξάρτηση με όλες τις άλλες μορφές ζωής πάνω  στον πλανήτη. Οι άνθρωποι που διαμαρτύρονται αντιλαμβάνονται ότι η ομορφιά και η αρμονία είναι η έκφραση της ισορροπίας της φύσης, και ότι, αν αυτή η ισορροπία διαταραχτεί, η γη θα συνεχίσει να υπάρχει, όχι όμως απαραιτήτως και το ανθρώπινο είδος... Αντιλαμβάνονται επίσης ότι, ακόμη και αν οι άνθρωποι επιζήσουν, οι όροι διαβίωσης θα είναι πολύ δυσμενέστεροι έως αφόρητοι για αυτούς. Τόση αλαζονεία, τόση βαρβαρότητα, τόση μεγαλομανία... Ίσως γιατί ξεχνάμε πως ο άνθρωπος είναι μια λεπτομέρεια στο σύμπαν, με πολύ μικρή διάρκεια ζωής μέσα στα δισεκατομμύρια χρόνια.

"Μπορούμε τουλάχιστον να είμαστε βέβαιοι ότι το έδαφος, η δημιουργία των νεφών, οι υδάτινοι πόροι, το προστατευτικό κέλυφος των φυτών και η δραστηριότητα των ζώων διαμορφώνουν ένα Όλον, το οποίο αλληλεπιδρά και περιβάλλει τα μεμονωμένα όντα όπως μια κιβωτός, και βρίσκεται σε άρρηκτη σύνδεση με το κοσμικό γίγνεσθαι. Η μεγαλοπρεπής μονοτονία της ερήμου, η επιβλητικότητα της οροσειράς, η αποχαυνωτική θλίψη των χερσοτόπων, το μυστηριώδες πλέγμα του αλπικού δάσους, ο ρυθμικός παλμός θαλασσοδαρμένων ακτογραμμών, αποτελούν αναπόσπαστες συγχορδίες της μουσικής των πλανητών", γράφει ο Κλάγκες.


Σήμερα, αναπτύσσεται ένα παγκόσμιο κίνημα που θέτει ζητήματα σχετικά με αυτό το "Όλον" -από τη μείωση της παραγωγής διοξειδίου του άνθρακα, μέχρι την προστασία των μελισσών και των πουλιών... Ο Τζόναθαν Φράνζεν έχει ιδιαίτερη αγάπη για τα πουλιά. Αναφέρεται στη ζημιά που κάνουν οι πετρελαιοκηλίδες [π.χ. η κηλίδα του Exxon Valdez στην Αλάσκα που σκότωσε βασανιστικά εκατοντάδες χιλιάδες πουλιά το 1989], και τα παραγάδια και απλάδια της βιομηχανικής αλιείας, που παγιδεύουν δεκάδες χιλιάδες θαλασσοπούλια -μειώνοντας επίσης και τους πληθυσμούς  των ψαριών, σε σημείο που εκατομμύρια πουλιά στερούνται την αναγκαία τροφή τους. 

Ο Τζόναθαν Φράνζεν περιγράφει επίσης την καταστροφή που συντελέστηκε εξ αιτίας των τρωκτικών που μεταφέρθηκαν ακόμα και στα πιο απομονωμένα νησιά με τα πλοία των "πολιτισμένων". Για να εξοντώσουν τα ποντίκια, οι Ευρωπαίοι έφεραν γάτες, οι οποίες όμως άρχισαν να εξοντώνουν και τα πουλιά. Ύστερα, άρχισαν να ρίχνουν φόλες για να εξολοθρεύσουν τις γάτες, οι οποίες πλέον (μαζί με τα ποντίκια) καταβρόχθιζαν τους νεοσσούς, οδηγώντας τα πουλιά στην εξαφάνιση: "Τα ποντίκια ήρθαν στη Νήσο Μαριόν**** με φαλαινοθηρικά και με σκάφη που κυνηγούσαν τις φώκιες, τον δέκατο ένατο αιώνα. Στη δεκαετία του 1940, η κυβέρνηση της Νότιας Αφρικής εισήγαγε γάτες προκειμένου να τα ελέγξει. Οι γάτες δεν άργησαν να γίνουν άγριες, αντί όμως να σκοτώνουν τα ποντίκια, άρχισαν να αποδεκατίζουν τα μικρότερα  θαλασσοπούλια που φώλιαζαν στο νησιά. Τα ποντίκια ξέρουν ακριβώς τι εστί γάτα, τα θαλασσοπούλια όμως δεν ξέρουν να προστατευτούν από της κινδύνους της στεργιάς... Έτσι, ένα Άλμπατρος Τριστάνο, που ζυγίζει δέκα κιλά, δεν μπορεί να σταματήσει ένα ποντίκι είκοσι οχτώ γραμμαρίων από το να φάει το μικρό του"...


Οι άνθρωποι, και δη οι "πολιτισμένοι" Ευρωπαίοι και Αμερικανοί, διατάραξαν και συνεχίζουν να διαταράσσουν με αυξημένο ρυθμό τον γήινο οργανισμό -από απληστία, μόδα και εξουσιομανία. Γι’ αυτό είναι επιτακτικά αναγκαίο να αντιληφθεί κανείς ότι ο αχόρταγος καπιταλισμός δεν εκμεταλλεύεται μόνο τους ανθρώπους αλλά απειλεί με εξαφάνιση όλες τις μορφές ζωής που υπάρχουν στην γη. Και ότι, τελικά, πρόοδος σε λάθος βάση σημαίνει αφανισμό.

"Πάνω από 500 είδη ζώων είναι στo χείλος της εξαφάνισης και μέσα στην επόμενη εικοσαετία θα χαθούν για πάντα. Συγκριτικά, τόσα είναι τα είδη που χάθηκαν στη διάρκεια του τελευταίου αιώνα. Χωρίς την ανθρώπινη παρέμβαση, μια τέτοια εξαφάνιση θα χρειάζονταν χιλιάδες χρόνια, σύμφωνα με τους επιστήμονες", γράφει ο Damian Carrington στην εφημερίδα Guardian.

"Μέχρι στιγμής, οι ακαλλιέργητοι, αναίσθητοι, κακόγουστοι, αδιάφοροι και δούλοι της εξουσίας (πολιτικοί και παρατρεχάμενοι) σπρώχνουν κάθε είδος ζωής στην τελική καταστροφή, στρώνοντας το δρόμο με χάντρες, ψεύδη, φόβο και θεάματα"... έγραφε ο Στέλιος Ελληνιάδης, τον Ιούνιο του 2020, στο Περίπτερο Ιδεών. Σήμερα, πέντε χρόνια μετά, τα πράγματα φαίνονται ακόμα χειρότερα. 



Πηγή: Το μήνυμα του 2020: Πού πας, ρε μεγάλε;  /  Ακούστε το ηχητικό της παρουσίασης του βιβλίου του Λούντβιχ Κλάγκες "Ο άνθρωπος και η γη", από τον Στέλιο Ελληνιάδη, εδώhttps://on.soundcloud.com/u8T5uLt8gVDS9jpP6  / Ακούστε και για τα 2 βιβλία εδώ: https://soundcloud.com/user-61902808/defipart1 -- https://soundcloud.com/user-61902808/defipart2 [Fb 1 και 2


*Ludwig Klages (1872 - 1956) [βλ. και bookpress.gr/kritikes

**Jonathan Franzen [βλ. και bookpress.gr/kritikes] -- biblionet 

***dasarxeio1dasarxeio2BBCLIFO 

****Βλ. ΤΑ ΝΕΑROSAThe Mouse-Free Marion Project και THE Sun







Τετάρτη 12 Φεβρουαρίου 2025

Πέτρος Γαϊτάνος: η ΑΜΜΟΣ επιστρέφει

 


Ένα προσωπικό σημείωμα του Πέτρου Γαϊτάνου, αφιερωμένο στην Μαριανίνα Κριεζή 




Η ΑΜΜΟΣ εμφανίστηκε στον εκδοτικό χώρο τον περασμένο αιώνα, το μακρινό όπως φαντάζει σήμερα 1982, από το διαμέρισμα που έμενα στην οδό Αρχελάου στο Παγκράτι, που πουλήθηκε αργότερα για να χρηματοδοτήσει τις εκδοτικές ανάγκες. Ο νέος εκδοτικός απέκτησε πολύ γρήγορα ένα κακάσχημο αυτοκίνητο μάρκας PONY -προϊόν της πρώτης ελληνικής προσπάθειας για δημιουργία αυτοκινητοβιομηχανίας- για τις ανάγκες της διανομής, και έναν υπολογιστή APPLE MACINTOSH για τις ανάγκες του σχεδιασμού των  βιβλίων. Είχε πιαστεί, θυμάμαι, το χέρι μου να του μπαινοβγάζω δισκέτες μπας και τρέξει τα "βαρειά" εκδοτικά προγράμματα…!

Στην δυναμική της μεταδικτατορικής περιόδου, κυριαρχούσε η αναγκαιότητα ανανέωσης, εκσυγχρονισμού και εξωστρέφειας, και σε αυτήν είχαν ανταποκριθεί αρκετοί νέοι εκδότες, αλλά ήταν όλοι του «μεγαλίστικου». Το παιδικό είχε μείνει στάσιμο στην ηρωική εποχή των προπατόρων, με έντονο τον διδακτισμό και την υπεραπλούστευση, τόσο στο περιεχόμενο όσο και στην αισθητική -με λίγες εξαιρετικά φωτεινές εξαιρέσεις, τόσο εκδοτών όσο και συγγραφέων. Αυτό το κενό προσπάθησε να καλύψει η ΑΜΜΟΣ με το πρώτο της ξεκίνημα και, μετά από τόσα χρόνια, μου λένε πως το κατάφερε…

Η αλήθεια είναι πως βγάλαμε τολμηρά για την εποχή -ακόμη και για σήμερα- βιβλία. Και δεν αναφέρομαι τόσο στον Σποτ, τον Μπακακούλη, τον Σοκολάκη με την Ζαχαρούλα, την Φρικαντέλα -που μετά την ΑΜΜΟ βρήκαν άλλα σπίτια και συνεχίζουν μέχρι σήμερα την επιτυχημένη τους πορεία. Αναφέρομαι στις ποιητικές εικόνες της νεαρής τότε Λίζμπεθ Ζβέργκερ που πήρε αργότερα το Βραβείο Άντερσεν, στα Παιδικά Τραγούδια του Κρίστιαν Μόργκενστερν * -υπερρεαλιστή ποιητή του περασμένου αιώνα- στην "Ζωή ενός Θεάτρου σαν Παραμύθι" της Ελένης Καλλία, στην σειρά "Μια Κυριακή με..." τον Ρέμπραντ" και άλλους μεγάλους καλλιτέχνες, όπως ο Τσάπλιν και ο Πικάσο, και σε πολλά ακόμα...

Ο κύκλος των νέων ανθρώπων που αποτέλεσαν την ΑΜΜΟ, όσοι και όσες της έδωσαν ζωή και υπόσταση, ολοένα και μεγάλωνε μαζί με το κέφι, τα όνειρα, την ευθύνη και την πολλή δουλειά.


Είκοσι χρόνια αργότερα, το παιδικό βιβλίο είχε αναβαθμιστεί αισθητικά, χωρίς αυτό να βρίσκει πάντα αντίκρυσμα στο περιεχόμενο. Ο εκδοτικός αγώνας άρχισε να μεταβάλλεται και -από αντοχή- έγινε ταχύτητα. Η ΑΜΜΟΣ δεν μπορούσε και δεν ήθελε ν' ακολουθήσει αυτή την κούρσα -που είχε σαν συνέπεια να σκάσουν και μερικά μεγάλα κανόνια στο χώρο που μας επηρέασαν οικονομικά. 

Αλλά είχαν προστεθεί και άλλες, μεγαλύτερες δυσκολίες. Αναφέρω -ενδεικτικά και μόνο- την σαρωτική δογματική και άκριτη κυριαρχία μιας "politically correct" αντίληψης που στην αρχική της φάση λειτουργούσε ισοπεδωτικά. Κυρίως όμως μια γενικευμένη αίσθηση -αόριστη σε πολλούς, σαφή σε άλλους- ότι βαδίζουμε μετέωροι στο κόσμο, ανάμεσα σε έναν ξεθωριασμένο παλιό κόσμο που φεύγει κι έναν απροσδιόριστο που αχνοφαίνεται μα καθυστερεί να φτάσει.

Το γύρισμα του αιώνα έφερε μια διάχυτη αβεβαιότητα, ανασφάλεια κι αμηχανία: Αν ήμασταν εκδότες του "μεγαλίστικου", θα βρίσκαμε τον τρόπο να συνεχίσουμε, συμβάλλοντας στον διάλογο ανάμεσα σε πολλά κι' ενδιαφέροντα ρεύματα σκέψης που αναπτύσσονταν τότε.  Στο παιδικό όμως; Πώς να κατευθύνει η αβεβαιότητα την πράξη, και πώς να συνυπάρχει η αμηχανία με την ευθύνη; Δεν ξέρω αν η οδυνηρή και δύσκολη απόφαση της διακοπής λειτουργίας της ΑΜΜΟΥ ήταν καλή ή κακή, σωστή ή λαθεμένη… Ξέρω πως ήταν έντιμη…

Απομακρύνθηκα από τις εκδόσεις αλλά παρέμεινα σε έναν ευρύτερο χώρο ανάπτυξης περιεχομένου και επικοινωνίας, συνεργαζόμενος με ένα Ινστιτούτο του εξωτερικού για την δημιουργία μεγάλων εκθέσεων τέχνης και την περιοδεία τους στην ευρωπαϊκή μουσεία. Και καθώς η τέχνη διυλίζει το παρόν και ανιχνεύει -πρώτη αυτή- το μέλλον, μου έδωσε η δουλειά αυτή πολλά μαθήματα, τροφοδότησε σκέψεις, φώτισε σκοτεινές πλευρές και πρόσφερε απαντήσεις σε δύσκολα ερωτήματα. Αυτός ο κύκλος έκλεισε με τον COVID, που σαν το βλέμμα της Μέδουσας πάγωσε τον χρόνο, γιγαντώνοντας το παρόν, το εδώ και τώρα…


Το 2023, ο κύβος ερρίφθη, η ΑΜΜΟΣ συνεχίζει, και είμαστε ξανά μαζί! Το εκδοτικό τοπίο έχει αλλάξει, και είναι πολλοί σήμερα οι μικροί και οι μεγαλύτεροι εκδότες που κάνουν εξαιρετική δουλειά. Ξανά μαζί λοιπόν, παλιοί και νέοι συνάδελφοι! Έίναι πολλοί οι συγγραφείς και οι εικονογράφοι που έχουν ανανεώσει τον χώρο, οι ξεχωριστοί βιβλιοπώλες κι' εκπαιδευτικοί, οι κάτοχοι σάιτ για τα παιδιά, οι bloggers, όσοι ασχολούνται με το παιδί και τους νέους γονείς… Ξανά μαζί, λοιπόν, παλιοί και νέοι συνεργάτες και συνοδοιπόροι.


Οι παλιοί μας αναγνώστες είναι σήμερα νέοι γονείς. Τότε που ήταν παιδιά, η ΑΜΜΟΣ είχε ως σταθερό ζητούμενο την ανάπτυξη της φαντασίας και της δημιουργικότητας. Στα χρόνια που πέρασαν όμως, η  ξεπέρασε την φαντασία και η δημιουργικότητα έχει βρει πολλούς δρόμους έκφρασης σε όλους τους τομείς. Σήμερα, έχουν μετατοπιστεί τα ζητούμενα. Απαραίτητα, πιστεύουμε, εφόδια ζωής είναι η ανάπτυξη της κριτικής ματιάς και σκέψης, η όξυνση της παρατηρητικότητας και της περιέργειας και, σιγά σιγά, η διαμόρφωση των κριτηρίων που θα στηρίξουν τις αυριανές προσωπικές επιλογές, από τα μικρότερα στα μεγαλύτερα. Τώρα που προσφέρονται ένα σωρό έτοιμες απαντήσεις, από όλους και για όλα, αποκτούν ξεχωριστή βαρύτητα και σημασία οι ερωτήσεις. Αυτά θα προσπαθήσουμε να κάνουμε μαζί σας, για να γίνει το παιδικό βιβλίο οικογενειακή υπόθεση.


Αυτά, αλλά όχι μόνο…
 Ο ψηφιακός κόσμος είναι εδώ, κομμάτι της ζωής όλων, μικρών και μεγάλων. Και αν δεν θέλουμε να μας εντάξει στην δική του πλασματική πραγματικότητα, ας τον εντάξουμε πρώτοι εμείς, με τους δικούς μας όρους, στην δική μας αληθινή ζωή, χωρίς φόβο και χωρίς πάθος. Η ΑΜΜΟΣ ετοιμάζει και σε αυτόν τον τομέα τις προτάσεις της, το δικό της ψηφιακό περιεχόμενο, δίπλα και μαζί με τα βιβλία, δίπλα και μαζί με τα παιδιά και τους γονείς τους.

Αυτήν την αντίληψη θελήσαμε να εκφράσουμε και με το νέο λογότυπο της ΑΜΜΟΥ, που δεν είναι το κλασικό σήμα μιας εκδοτικής εταιρείας. Είναι, κυριολεκτικά, η υπογραφή της ομάδας που δίνει πνοή στο εγχείρημα, που δίνει στην ΑΜΜΟ τα χαρακτηριστικά ενός ζωντανού οργανισμού. Με αυτή την υπογραφή επισφραγίζουμε τη συμφωνία μεταξύ μας και δεσμευόμαστε σε αυτήν, αναλαμβάνοντας την ευθύνη για όσα προτείνουμε σε εσάς και τα παιδιά σας. 


Πέτρος Γαϊτάνος

Εκδόσεις Άμμος

Φειδίου 18Α, Αθήνα 10678

Τ. 211 0016 331-2

Ε. hello@ammoskids.gr

FbInstagramYouTube 


Πηγή:  https://ammoskids.gr/naughty-bulletin/blog/i-ammos-epistrefi/ -- https://ammoskids.gr/author/p-gaitanosammoskids-gr/ [Hyperlinks by Gatouiti]



athinorama.gr/child






[Βλ. goodreads, Ο φράχτης και Νανούρισμα